woensdag 11 maart 2020

De waarheid

Omdat wetenschappers geacht worden de waarheid te vertellen, wordt deze nogal eens geciteerd. Terecht vermits je maar het hele verhaal verteld. Dus ook die stukjes die niet welgevallig zijn. En daar schort het nogal eens aan.

Een partij die daar goed in was en nog steeds is, is de dierenpartij in Nederland. Net als de overheid mogen ze graag shoppen in de wetenschapswinkel en presenteren datgene dat hen welgevallig is als de waarheid. En net als de boeren hebben ze hun eigen ‘wetenschappelijke’ instituten. En wiens boord men eet, wiens taal men spreekt geldt zeker voor dit soort wetenschappelijke clubjes. Zoals bijna in de hele wetenschap van toepassing is. Zeker in de medische wereld kun je bijna geen onderzoek meer gefinancierd krijgen zonder de hulp van diegene die er het meest belang bij hebben. De farmaceutische industrie.

Nu zullen een hoop mensen uit die wereld luid protesteren maar je kunt er niet om heen dat je bij de onafhankelijkheid op zijn minst vraagtekens kunt zetten. En als ik de boom aan zijn vruchten moet herkennen, dan is dat wat ik zie; een ‘waarheid’ met een kleurtje.  En soms, soms zie ik domweg uitspraken waarbij het altijd even duurt voordat ik weer bijgekomen ben van het lachen. Vlees waar hectoliters water voor nodig zouden zijn. Dan moet zo’n vleesbeest zijn eigen gewicht aan water drinken elke dag. En wat te denken van ganzen die met kilo’s loodhagel rond zouden vliegen. Loodhagel is al sinds jaar en dag verboden in de jacht.

Uitspraken vaan een al te activistisch deel van de aanhang die met verouderde argumenten aan de haal is gegaan of één zin uit een geheel heeft gehaald zonder de rest te kennen. De wens is de vader der gedachte vaak. Het is allemaal een beetje wenswetenschap waarbij het bewijs bij de stelling wordt gezocht. Het gevaar is echter dat mensen in een denktunnel raken waar men niet meer uit komt en gaat polariseren. En welk probleem men dan ook wil oplossen, polarisatie helpt daar niet bij.

Foutieve aannames leiden tot een levensinstelling die iemand ver van de mainstream kunnen voeren. Dan wordt een Marokkaan op een fiets een dief i.p.v. iemand die naar zijn werk op weg is. En het ergste is dat die ‘dief’ in het geheugen blijft hangen. En ons geheugen is al zo lekker selectief.  Vraag tien man een dag later die naar dezelfde gebeurtenis hebben gekeken en je krijgt elf ‘waarheden’. Dat is ook de reden dat advocaten niet graag een zaak bouwen op basis van getuigen. Dan krijg je van die mensen die ‘getuige’ zijn van een verkeersongeluk. “Ik hoorde klap en toen…..”

Nog erger is de gemanipuleerde ‘waarheid’. Dan wordt in een stal met duizenden kippen precies 1 zieke kip gefotografeerd. En die staat dan model voor de plofkip. Greenpeace flikte hetzelfde al eens met de foto van een ‘zielig’ zeehondje. Dat heeft ze duizenden nieuwe leden opgeleverd. Als je weet waar de gevoelige snaren van een mens liggen, kun je ze bespelen en er zijn mensen die goed zijn in het maken van een waarheid die aansluit op dat gevoel, die emotie.

En zo ontstaan politieke doctrines, commerciële reclames,  actie programma’s enzovoorts. Worden we voorgelogen? Niet echt, we laten ons eerder voorliegen omdat we vaak niet kritisch genoeg zijn. En dan bedoel ik niet dat eeuwige gezeur om de bron van een bewering (ga lekker Googelen) maar om ons vermogen door de beweringen heen te prikken. Ik bedoel maar; zet 20.000 mensen bij elkaar en er staat minstens 1 ziek mens tussen meestal veel meer. Dus als je tussen 20.000 kippen 1 zieke kip kunt vinden dan ben je tamelijk ziekelijk bezig.

En dat zegt genoeg over de brenger van het nieuws om alles wat zo iemand zegt met de nodige scepsis te bekijken. En daarvoor moet je vaak kijken naar wat er niet is. De aannames eruit halen. Want het is vaak de brenger van het nieuws die de waarheid bepaald, zijn waarheid.

Geen opmerkingen: